الهی اغننی بتدبیرک عن تدبیری و باختیارک عن اختیاری
امام حسین علیه السلام در دعای عرفه در مقابل خداوند با عظمت می ایستد و با نهایت خشوع می گوید:
الهی اغننی بتدبیرک عن تدبیری و باختیارک عن اختیاری؛
خدایا با تدبیر خود از تدبیر ضعیفم بی نیازم گردان و اختیار مرا به دست خود گیر و از اختیار خود بی نیازم ساز.
تدبیر آینده نگری را گویند که انسان با تفکر و نگرش و مطالعه در آینده تصمیم بگیرد.
غنای نفس در مقام تدبیر وقتی به دست می آید که بنده خوب بداند که تدبیر خداوند اصلح و نافع تر به حال بنده و جامعه است زیرا تدبیر او معلول صدها مصالح دور و نزدیک است و تدبیر بندگان از مصالح محدود سرچشمه می گیرد و گاهی اشتباه در اصل صلاح و مصلحت می شود.
معنای این که خداوند ما را با تدبیر خود از تدبیر نمودن بی نیاز فرماید، چنین می شود که عوامل فعالیت ما را که از آن جمله تدبیر و اختیار است تنظیم فرماید و ما بتوانیم از این عوامل حداکثر بهره برداری را بنماییم، نه اینکه ما هیچگونه تدبیر و اختیاری نداشته باشیم، زیرا آنچه که آیات قرآنی و سایر مدارک معتبره اسلامی و عقل سلیم و وجدان گوشزد می کند، این است که جهان هستی جایگاه تلاش و کوشش است، و این ماییم که با تمام کوشش بایستی با عوامل طبیعت و جهل مبارزه نموده، آنها را به نفع خود در زندگانی مادی و معنوی مورد استفاده قرار بدهیم.
منابع: